Бала һәм тәрбия турында татар халык мәкальләре

* Атай барда атай баш,
Атай юкта анай баш,
Анай юкта апа баш,
Апа юкта үзем баш.

* Ат өйрәнмим ди дә, авызлык- өйрәтә.

* Бала - безнеке,
Акылы - үзенеке.

* Бала була белмәгән кеше егет була алмый.

* Балага бер кәнфит бирсәң, икенчесен сорар.

* Бала әйткән ди: мине берәү дә тыңламый, чөнки минем әле сакалым юк.

* Балага иң куәтле кеше — ата.

* Бала егыла-егыла егылмаска өйрәнер.

* Бала яшь чагында ни белән уйнаса — зурайгач мәеле (теләк, кызыксыну) шуңа була, имеш.

* Бала көчен күрсәтергә яратыр.

* Бала күргәнен эшләр.

* Бала кош очар, кунар агачын тапмас.

* Бала "миңа бәләкәй сөяк бирделәр" дип үпкәләгәнче, сөяген песи алып китәр.

* Алтыдагы (холык) алтмышка.

* Алгы көпчәк кая тәгәрәсә, арты да шуннан.

* Алма янында яткан бәрәңге алма тәмәйткән.

* Ана сөте белән кергән онытылмый.

* Ана сөте белән кермәгән, тана сөте белән кермәс.

* Бала үсте дигәнче,
Батыр үсте дисәңче;
Батыр һөнәр белмәсә,
Гафил (гамьсез, ваемсыз) үсте дисәңче.

* Баланы бала арасында якласаң, әләкче булыр.

* Баланы яшьтән бөк,
Агачны баштан бөк.

* Баланы йомышка куш, артыннан үзең йөр.

* Баланың кулыннан пычак алсаң, алмашына таяк бир.

* Баланы эшкә өйрәт,
Эшен бетерергә дә өйрәт.

* Бала өчен "юк" дигән сүз юк.

* Бала уйнаудан туймас.

* Бала-чага ипи сатып калач ала.

* Бала чактан кергән гадәт гомергә китәр.

* Башсыз өйдә ата торып - ул сөйләр,
Ана торып - кыз сөйләр.

* Бишектәге бишкә төрләнер.

* Буй үстергәнче, акыл үстер.

* Буранда бала котырыр.

* Әдәпле бала гарьле була,
Әдәпсез бала гарьсез була.

* Җидесендә ни булса,
Җитмешендә шул булыр.

* Кем нәрсәгә күнегә —
Шуның белән күмелә.

* Кыз сөйкемле булса, холыгы белән,
Ул сөйкемле булса, әдәбе белән.

* Малай кулына акча керсә, көчек сатып алыр.

* Олы кызы Мәстүрә,
Кечеләрен үстерә.

* Өч яшьлек малай атага булышыр,
Өч яшьлек кыз анага булышыр.

* Сабыйга ат та ат, таяк та ат.

* Сабый хөкеме — уен.

* Теше чыккан балага
Чәйнәп биргән аш булмас.

* Тәрбиясез бала хайван булып үсәр.

* Туа мөгез чыкмый, тора мөгез чыга.

* Үзе егылган бала еламас.

* Уйнаса - баласы җиңә,
Чынласа - атасы җиңә.

* Улга утыз өйдән тыю,
Кызга кырык өйдән тыю.

* Ул - минеке,
Акыл - үзенеке.

* Улы барның - кулы бар.

* Улның ояты - атага,
Кызның ояты - анага.

* Хәерсез бала хәерче булыр.

* Һәрбер яшьнең үз хөкеме бар:
Сабый хөкеме - уен.

* Һөнәрле булып ул үссен,
Холыклы булып кыз үссен.

* Чыбык чакта бөгелмәгән, таяк булгач бөгелмәс.

* Ачы белән төзәтәләр,
Татлы белән бозалар.

* Балага пычак бирмәсәң бер елар,
Бирсәң — ике елар.

* Еламаган балага имезлек бирмиләр.

* Елыйсы килгән бала атасының сакалы белән уйнар.

* Елыйсы килгән баланың өч көн борын күзе кычыта, ди.

* Иркә бала ир булмас.

* Иркә бала рәхәт күрмәс.

* Иркәдән елак туган.

* — Иркәм, нигә елыйсың?
— Аягыма чеби басты.

* Иркәнең күзе кипмәс,
Юрганның тире кипмәс.

* Кулында - аш,
Күзендә - яшь.

* Сабый елый-елый үсәр.

* Анаң үги булса, атаң үзеңнеке булмас.

* Анаң юктан үги ана да яхшы.

* Аналы ятим — ярты ятим.

* Анаң үлсә, елгаң корыды,
Атаң үлсә, таянган тавың ауды.

* Анасы үлгәнне еларга өйрәтмә.

* Ана янында бала ятим булмый.

* Аталы бала — аркалы,
Аналы бала — иркәле.

* Атадан бала яшь кала,
Күп-күп эшләр башкара.

* Дөньяда иң ачы — ятимлек ачысы.

* Җиде атасын белмәгән — ятимлекнең билгесе.

* Җиденчели ни яман?
Җитәкләшеп ятимнәр
Елый калса, шул яман.

* Җиргә төшкән ятимнеке.

* Кемнең газизе кемгә хур булмый.

* Сабаксыз төймә салмаклы,
Сабаксыз төймә салмаксыз;
Аталы бала ардаклы (газиз),
Атасыз бала ардаксыз.

* Үги бала үпкәчел.

* Үги ана — яфрак,
Үз әнием яхшырак.

(Үги ана яфрагы — үлән исеме. Яфрагының бер ягы җылымса, бер ягы салкынча була).

* Үги бала өй артында елар. "Ник елыйсың?" дисәләр, хәзер генә суган ашадым", — дияр.

* Үги үз булмый,
Колак күз булмый.

* Ятим ашы ярты пешәр.

* Ятим балага йөзем җиләге дә аш.

* Ятим бала гарьчел була.

* Ятим балага ярдәм ит.

* Ятим бала дип кимсетмә, бәхете булса ир булыр.

* Ятим баланың күңеле сынык.

* Ятим еласа, җир-күк елар.

* Ятим күңеле җирәнчек.

* Ятимнәрнең бәйрәме
Яңа күлмәк кигәндә.

* Ятим тайдан юрга чыгар.

* Ятим ярасының ямавы өстендә.